باتري خودرو يكي از اجزاي ضروري و مهم اتومبيل ميباشد كه وظيفه برقرساني به قسمتهاي مختلف خودرو را بر عهده دارد كه از جمله آنها ميتوان به استارت زدن، روشنايي خودرو و برقرساني به ساير قطعات الكتريكي خودرو اشاره كرد.
باتري خودرو يك قطعه قابل شارژ است كه وظيفه اصلي آن، تامين جريان الكتريكي مورد نياز اجزاي الكتريكي خودرو ميباشد. اين قطعه پس از روشن شدن خودرو نيز وظيفه برقرساني به قسمتهاي مختلف خودرو را دارد و در صورت كم شدن انرژي محركه آن، توسط دينام شارژ ميشود. به طور كلي دو نوع باتري خودرو موجود ميباشد كه عبارتند از: باتريتر و باتري خشك.
امروزه به دليل خطرات ناشي از اسيد باتري تر، توليد و استفاده از باتري خشك در حال گسترش ميباشد. باتريها با توجه به خودروهاي مختلف نيز متغيير ميباشند به طوريكه باتريهاي اتومبيلهاي سنگين و ديزلي از نوع ۲۴ ولتي و اتومبيلهاي سواري و وانت بارها معمولاً از نوع ۱۲ ولتي ميباشند.
انواع باتري خودرو
باتريهاي اسيدي
اين نوع باتريها بدليل هزينه كمتر در توليد همچنان تقاضاي زيادي در بازار دارند ولي بدليل حساسيت بالا و مشكلات احتمالي امروزه در حال تعويض شدن هستند. در اين نوع باتريها متشكل از سرب و دو آلياژ كلسيم-آنتيموان هستند و الكتروليت آنها اسيد ميباشد كه به اين نوع باتريها LM نيز گفته ميشود.
باتريهاي اتمي
اين نوع از باتري خودرو امروزه در حال گسترش هستند و از حساسيت كمتري نسبت به باتريهاي اسيدي برخودارند و به همين جهت نياز به مراقبت ندارند. به اين نوع باتريها FM نيز گفته ميشود.
به طور كلي هر باتري خودرو شامل اجزاء و قطعات زير ميباشد:
جعبهي باتري
جعبهي باتري وظيفهي حفاظت و نگه داري از اجزاي باتري خودرو را دارد و از نوعي پليپروپيلن و يا نوعي از پلاستيك مقاوم به حرارت، ضربه و فعل و انفعالات شيميايي داخل باتري ماشين ساخته ميشود.
صفحات حاوي ماده فعال
به طور كلي سه نوع صفحه در باتري خودرو داريم: صفحات منفي و صفحات مثبت و صفحات عايق بين اين دو. جنس صفحات منفي در حالت شارژ كامل از سرب ميباشد و به طور كلي شامل دو جزء است: يكي ماده فعال آن صفحه و ديگري اسكلت اصلي و همچنين صفحات مثبت از جنس پراكسيد سرب ميباشند و اين صفحات وظيفه ذخيره و توليد انرژي الكتريكي در باتري اتومبيل را برعهده دارند و مجموعه صفحات داخل هر باتري خودرو را تشكيل ميدهند. صفحات عايق نيز براي جلوگيري از اتصال صفحات منفي و مثبت تعبيه شده اند.
بستهاي اتصال
اين بستها خروجي و ورودي باتري هستند و انرژي الكتريكي را از باتري خودرو به قطعات الكتريكي خودرو انتقال ميدهند. اطلاع از نحوهي اتصال كابلهاي باتري يكي از دانشهاي ضروري براي هر رانندهاي باشد.
الكتروليتهاي باتري خودرو
مايع درون باتري ميباشد كه از جنس اسيد سولفوريك رقيق شده با آب مقطر است و رابط بين قطبهاي مثبت و منفي در باتري خودرو ميباشد. در هنگام مخلوط كردن اسيو و آب مقطر بايد نسبتها به شدت دقيق و با حساسيت رعايت شوند.
نشانگر وضعيت الكتروليت (هيدرومتر)
اين قطعه وظيفه نمايش دادن وضعيتهاي مختلف باتري خودرو در حالتهاي شارژ كامل، نيمه شارژ و دشارژ ميباشد و از گوي لاستيكي، لوله شيشهاي و لولهي لاستيكي تشكيل شده است.
عملكرد باتري خودرو
انرژي الكتريسيته توليد شده در باتري ماشين، نهايتا حاصل الكترونهاي آزاد شده از واكنش شيميايي توليد آب، حاصل از تركيب اكسيژن و هدروژن آزاد شده از واكنش الكتروشيميايي تبديل ماده فعال روي صفحات به سولفات سرب ميباشد. اين واكنش توسط الكتروليت باتري خودرو، به عنوان رابط بين قطبهاي منفي و مثبت، بلافاصله پس از استارت زدن انجام ميشود.