يكي از بااهميتترين قطعات چرخهاي خودرو و بهتر است بگوييم جلوبندي خودروها بلبرينگ آن است كه به وجود آمدن ايراد و خرابي در آن ميتواند باعث بروز مشكلاتي براي خودرو و سرنشينان شود. در واقع مشكلات رايجي كه پيرامون خرابي بلبرينگ چرخ ايجاد ميشوند، عبارتند از قفل شدن لاستيكها، لق زدن چرخها و در بدترين حالت در رفتن چرخها كه ميتواند حوادث جبران ناپذيري را رقم بزند.
از جمله قطعات مهم در موتور خودرو ميتوان به بلبرينگ و هرزگرد اشاره كرد كه هر كدام از آنها وظيفهاي در موتور داشته و چنانچه به خوبي كار نكنند كاركرد موتور نيز مختل خواهد شد. از اين رو ما سعي كردهايم در ادامه اين مطلب به صورت اختصاصي هر كدام از اين قطعات را معرفي كنيم.
بلبرينگ چيست؟
بلبرينگ نوعي چرخ دنده است كه به آن ياتاقان توپي نيز گفته ميشود و به طور كلي كاربرد بسيار وسيعي در خودروها و موتورها دارد. اين قطعه با توجه به اينكه بارهاي شعاعي و محوري را تحمل ميكند از به وجود آمدن معايب در قطعات مختلف جلوگيري مي كند. لذا همانطور كه ميدانيد اصطكاك در موتورها ميتواند موجب خراشيدگي، ساييدگيها و خوردگي شود.
با اين حال ميتوان گفت مهمترين كاربرد بلبرينگ پيشگيري از حركت جانبي محور و همچنين برخورد بخشهاي متحرك و ثابت ميباشد و از طرفي نگهداري محور جهت جلوگيري از لقي آن در داخل بدنه نيز ديگر كاربرد بلبرينگ است.
معرفي انواع بلبرينگ
از لحاظ كاركرد، بلبرينگها در سه دسته شعاعي، محوري و شعاعي محوري قرار ميگيرند. به طوري كه بايد بدانيد ياتاقانهاي محوري نبايد در مقابل چرخش ايستادگي از خود نشان دهد. با اين حال از انواع اين ياتاقانها ميتوان به بلبرينگ شيار عميق، بلبرينگ لغزشي و بلبرينگ خود تنظيم اشاره كرد. نوع ديگر اين ياتاقانها ياتاقان محوري بوده كه بار محوري را تحمل ميكند كه به آن رولبرينگ كف گرد نيز گفته ميشود. ديگر نوع اين قطعه همانطور كه از اسمش پيداست بلبرينگي بوده كه هم بار شعاعي و هم بار محوري را متحمل ميشود.
هرزگرد چيست؟
قطعه ديگري كه در كنار بلبرينگ موتور خودروها قرار دارد هرزگرد بوده كه بر روي بلبرينگ سوار شده و تنها به بدنه موتور متصل ميباشد. به طوري كه تسمه جهت اينكه ميزان سفتي را تنظيم كند از اين قطعه كمك ميگيرد و در واقع ميتوان هرزگرد را تسمه سفت كن ناميد. دقت داشته باشيد از آنجايي كه تسمهها در موتورهاي انواع مختلفي دارند مشاهده ميشود كه اين تنوع در هرزگرد ها نيز وجود داشته كه البته به طور كلي كاربرد آنها يكي ميباشد. در اين بين هرزگرد كولر و هرزگرد تايمينگ جزو نمونههاي پركاربرد اين قطعه به شمار ميروند.
خريد بلبرينگ و هرزگرد اصلي
با توجه به آنچه در خصوص اهميت كاربرد هرزگرد و بلبرينگ گفته شد طبيعتاً نياز است كه قطعات اصلي خريداري شود و استفاده از قطعات تقلبي ميتواند خسارات جبران ناپذيري براي موتور به بار آورد. در اينجا نكته مهمي كه بايد بدانيد اين بوده كه بلبرينگ و هرزگردهاي KDK ژاپن، gisp، هرينگتون جزو قطعات باكيفيت بوده كه از آن به عنوان قطعه تمام عيار نيز ياد ميشود. مثلاً هرزگرد تايم ثابت هرينگتون قطعهاي بسيار باكيفيت بوده كه مدل فلزي است و از انواع ثابت به شمار ميرود و براي خودروهايي چون دنا و سمند مناسب است.
حال چنانچه شما قصد تشخيص نوع اصلي اين قطعات را داشته باشيد بايد بدانيد كيفيت ساخت آن شايد به راحتي در ظاهر قابل تشخيص نباشد اما چنانچه هرزگرد كوچكترين شيار يا لبه تيز داشته باشد ميتواند در سلامت تسمه تايم اثر گذاشته زيرا اين قطعه با تسمه بسيار در ارتباط است. البته به طور كلي تشخيص تقلبي يا اصل بودن هرزگرد و بلبرينگ براي مكانيكها نيز ميسر نميباشد از اين رو پيشنهاد ميشود حتماً از مراكز معتبر اين قطعات را تهيه كنيد.
خراب شدن هرزگرد
با توجه به اهميت استفاده از قطعات بلبرينگ و هرزگرد در موتور خودرو طبيعتاً بايد از سالم بودن آن اطمينان كامل داشته باشيد. حال لازم است توجه كنيد يكي از مهمترين دلايلي كه موجب خرابي قطعه هرزگرد ميشود، آسيب ديدن بلبرينگ است لذا در صورتي كه بلبرينگ آسيب ببيند هرزگرد نيز به صدا درآمده و سريعاً كارايي خود را از دست ميدهد و اين امر موجب ميشود كه نه تنها روند چرخ تسمه تسهيل پيدا نمايد بلكه همچون يك ترمز عمل كرده و در نهايت باعث پاره شدن تسمه خواهد شد.