منظور از سهام عدالت، فروش تسهيلات شركتهاي دولتي است كه به اقشار كمدرآمد جامعه تعلقگرفته است. اين سهام به شكل يك سبد سرمايهگذاري ارائهشده است و سهامداران در سود و زيان آن شريك هستند.حال باگذشت بيش از ۱۲ سال از شروع به كار اين سازوكار حمايتي، ارزش سهام عدالت رو به رشد است. بهطوريكه در تاريخ نوشتار اين متن كه ۴ خرداد ۴۰۰ است ارزش سبد ۵۳۲ هزارتوماني به ۱۰ ميليون و ۵۴ هزار تومان و سهام يكميليون توماني به ۱۸ ميليون و ۹۴۰ هزار تومان رسيده است.
ارزش سهام عدالت چگونه محاسبه ميشود؟
بعد از ۱۲ سال ۵۰ ميليون ايراني اين سال را دارند كه ارزش كاغذي كه بهعنوان سهام عدالت به آنها دادهشده است چه ميزان است. طبق آمار سازمانهاي خصوصيسازي سهام عدالت مشمولاني كه سهام عدالت ۱ ميليون توماني دارند، حدود ۴۱ ميليون ريال و ارزش هر سهم مشمولاني كه سهام ۵۰۰ هزارتوماني دارند ۲۲ ميليون ريال محاسبهشده است.
درصورتيكه اين اعداد را در تعداد اعضاي خانواده ضرب كنيد، ارزش سهام عدالت هر خانوار مشخص خواهد شد. بااينحال با توجه به بازار ميتوان گفت كه ارزش اين سهام كاملاً سيال بوده و بسته به شرايط اقتصادي، اجتماعي و سياسي صعود و نزول ميكند.
ارزش سهام عدالت چقدر رشد كرده است؟
سهام عدالت و اختصاص آن به خانوادههاي كمتر برخوردار در دولت نهم كليد خورد و امروز بيش از ۱۲ سال از آن تاريخ ميگذرد. در اين مدت ارزش سهام عدالت دستخوش تغييرات زيادي شده است و از ۴۹ شركتي كه در اين سبد قرار دارند ۳۵ تاي آنها در بورس ارائهشدهاند.
ارزش مقطعي اين ۳۵ شركت حدود و ۲۲۷ هزار و ۸۲۵ ميليارد ريال محاسبهشده است. به عبارتي ارزش روز اين شركتها ۱۵۸۸ هزار و ۹۴۴ ميليارد ريال رشد داشته است. ۱۴ شركت غير بورسي داراي ارزش واگذاري ۳۸ هزار و ۵۳۸ ميليارد ريال هستند. پس ميتوان نتيجه گرفت كه ارزش سهام عدالت از تاريخ شروع به كار آن افزايش داشته است.
چرا ارزش سهام عدالت بعضي مشمولين كمتر از عدد مندرج در برگه است؟
در آغاز به كار سهام عدالت قرار بر اين بود كه هر فرد يكميليون تومان سهام عدالت و هر خانواده ۵ نفره تا سقف ۵ ميليون سهام داشته باشند. قرار بر اين بود كه ثمن آن از سود شركتهاي سرمايه پذير در طول ۱۰ سال مستهلك شود؛ اما ميزان سود عايدي در طول ۱۰ سال بدهي مشمولين را پوشش نداد. به همين دليل است كه در سامانه سهام عدالت، ارزش سهام عدالت بعضي مشمولين كمتر از ميزان درجشده در برگه است.
سخن پاياني
متأسفانه ارزش سهام عدالت بر مبناي منطقي و يا محاسبات رياضي محاسبه نميشود و ازاينرو ممكن است تا بازه زماني مشخصي صعودي و در بازه زماني ديگر نزولي باشد. ازاينرو در صورت تمايل به فروش اين سهام بهتر است تا زمان صعودي شدن قيمتها شكيبا باشيد.